Spor Hukukunda Süper Lig Kulüplerinin Harcama Limitleri
Genel Olarak:
Harcama limitlerinin getiriliş amacı, Süper Lig kulüplerinin sürdürülebilir finansal yapıya ulaşmasını sağlamaktır.
Harcama limitleri, UEFA Financial Fair Play(FFP) kurallarının ve kısıtlamalarının yerine belirlenmiş değildir. UEFA’nın belirlediği sınırlara ek olarak ulusal bazda yapılan ek sınırlamalardır. Sonuç olarak Süper Lig kulüpleri hem TFF’nin harcama limitlerine hem de UEFA’nın FFP kural ve kısıtlamalarına uymak yükümlülüğündedir.
Türkiye Futbol Federasyonun Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı(KLFFP)’nın 89 uncu maddesinde Süper Lig’de yer alan kulüplerin söz konusu talimat kapsamında belirlenecek ve TFF tarafından ilan edilecek harcama limitleri içerisinde kalması zorunlu tutulmuştur.
Süper Lig kulüpleri, Ulusal Kulüp Lisansı alabilmek için takım harcama limitlerine uyması gerekmektedir. (KLFFP/m.27/a/14)
2019/2020 Futbol Sezonu’nda Süper Lig kulüplerinin takım harcama limitleri 02.09.2019 tarihinde TFF tarafından yayınlanmıştır. 31.12.2019 tarihinde bu tutarlar revize edilmiş ve kulüplere %30’luk bir sapma payı hakkı verilmiştir.
Harcama Limitlerinin Hesaplanması
- Takım Harcama Limitine;
1.) Profesyonel Futbolcu Ücret Giderleri,
2.) A Takım Teknik Kadro Ücret Giderleri,
3.) Menajer Ücret Giderleri
4.) Kulüplerin bir sonraki sezondan başlamak üzere ödemesi gereken banka yapılandırma yahut kredi anapara ödemeleri
5.) Transferden olan zararlar (Alınan bonservis-Ödenen bonservis) dahildir. Bu tutar pozitif ise TFF kriterlere uygun şekilde kulüplere ilave harcama limitleri tanımlayacaktır.
Takım Harcama Limitine dahil olan bedellerin hesaplanmasında brüt tutarlar dikkate alınır.
Finansal Raporların Sunulması
Kulüpler, en geç 30 Nisan tarihine kadar, geçmiş iki sezonun denetimden geçmiş finansal raporlarını, güncel sezona ilişkin beklenen finansal raporlarını ve gelecek sezona ilişkin belirlenen kriterler kapsamında hesaplanacak gelir ve giderlerini Bağımsız Denetim Şirketi tarafından denetimden geçmiş olarak TFF’ye sunmakla yükümlüdür.
Kulüpler, en geç 31 Mayıs tarihine kadar, güncel sezona ilişkin finansal raporlarının revize halini, gelecek sezona ilişkin belirlenen kriterler kapsamında hesaplanacak gelir ve giderlerini, devam eden sözleşmeleri dolayısıyla Takım Harcama Limitine dahil olan mevcut yükümlülüklerini, Bağımsız Denetim Şirketi tarafından denetimden geçmiş olarak TFF’ye sunmakla yükümlüdürler.
Kulüpler, güncel sezona ilişkin gerçekleşmiş ve denetimden geçmiş nihai finansal tablolarını ve gelecek sezona ilişkin aşağıda belirtilen kriterler doğrultusunda hesaplanacak gelir ve giderlerinin nihai ve Bağımsız Denetim Şirketi tarafından onaylanmış ( Güvence Raporu ) halini en geç 31 Temmuz tarihine kadar TFF’ye sunmakla yükümlüdürler.
Takım Harcama Limitine Esas Gelir ve Giderler
Gelirler:
- Gişe Gelirleri:
Geçmiş 3 sezonun gişe gelirlerinin enflasyona göre değerlenerek ortalamasının alınması suretiyle hesaplanır.
- Sponsorluk ve Reklam Gelirleri:
Geçmiş 3 sezonun sponsorluk ve reklam gelirlerinin enflasyona göre değerlenerek ortalamasının alınması suretiyle hesaplanır.
- Yayın Gelirleri:
Eski şampiyonluklar payı, eşit dağılım payı, sezon sonu derece ödülleri ve puan performans payından oluşmaktadır. Eski şampiyonluklar payı ve eşit dağılım payı TFF tarafından belirlenecektir. Puan performans payı miktarı, Kulüplerin geçmiş 3 sezonlarında aldığı galibiyet ve beraberlik sayılarının ortalaması alınarak gelecek sezon için TFF tarafından belirlenecek beraberlik ve galibiyet primlerine göre hesaplanacaktır; sezon sonu derece ödülleri ise kulüplerin geçmiş 3 sezonlarındaki sıralamalarının ortalamalarına göre belirlenecektir.
- Ticari Faaliyet Gelirleri:
Geçmiş 3 sezonda gerçekleşen tutarların enflasyona göre değerlenerek ortalamasının alınması suretiyle hesaplanır.
- UEFA Gelirleri:
Kulüpler gelecek sezon UEFA müsabakalarına katılım hakkı elde etmeleri durumunda bu müsabakalardan Grup Aşamasında mücadele etme hakkı kazananların UEFA’dan kazanılacak yaklaşın bedelin 3’te 1’i takım harcama limitlerine eklenir. Borcu olmayan kulüplerin ise bu yaklaşık bedelin tamamı takım harcama limitlerine eklenir.
- Diğer Faaliyet Gelirleri:
Tek sezunluk diğer faaliyet gelirleri takım harcama limiti hesabında dikkate alınmaz. Ancak son 3 sezonda düzenli olarak yapılmış bir diğer faaliyet ve elde edilmiş gelir varsa son 3 sezonun diğer faaliyet gelirleri enflasyona göre değerlenerek ortalamasının alınması suretiyle diğer faaliyet geliri hesaplanır ve gelecek sezon takım harcama limitine eklenir.
- Transfer Gelirleri:
Kulüpler geçmiş ya da güncel sezonda yaptıkları transferler gelecek sezon için takım harcama limitlerine eklenmeyecektir. Ancak, gelecek sezonun içerisindeki transfer dönemlerinde ortaya çıkan transfer ücreti farkı pozitif ise bu tutarın 3’te 1’i takım harcama limitine eklenecektir.
Giderler ve Maliyetler:
- Ürün Satış Maliyetleri:
Geçmiş 3 sezonun ürün satış maliyetleri enflasyona göre değerlenerek ortalamasının alınması suretiyle hesaplanır.
- Diğer Personel (Futbolcu ve Teknik Kadro Hariç Personel) Ücret Gideri:
Gelecek sezondaki Takım Harcama Limiti belirlenirken dikkate alınacak Kulüplerin diğer personellerine ilişkin ödenen brüt ücret giderleri, geçmiş 3 sezonlarında gerçekleşen tutarların enflasyona göre değerlenerek, ortalaması alınması suretiyle hesaplanacaktır. Vergi ve diğer yasal yükümlülüklerde değişiklik olması durumunda gelecek sezonun değerine yansıtılacaktır.
- Diğer Faaliyet Giderleri:
Gelecek sezondaki Takım Harcama Limiti belirlenirken dikkate alınacak diğer faaliyet giderleri (bu başlık altında değerlendiriliyorsa menajer ücret giderleri hariç olmak üzere), geçen 3 sezonda gerçekleşen tutarların enflasyona göre değerlenerek, ortalaması alınması suretiyle hesaplanacaktır.
- Finansman Giderleri:
Gelecek sezondaki Takım Harcama Limiti belirlenirken dikkate alınacak Finansman Giderleri, kulüplerin güncel sezonda bilançolarında görünen Finansal Borçlarının, bilançonun kapandığı son aya ilişkin TL Libor + 5 faiz oranıyla hesaplanacak tutarıdır.
Takım Harcama Limitlerinin Belirlenmesi
Kulüplerin Takım Harcama Limitleri, TFF’ye sunulacak finansal tablolar doğrultusunda gelir, gider ve maliyet esasları dahilinde oluşturulan YENİ SEZON BÜTÇESİ baz alınarak aşağıdaki iki yöntem ile hesaplanır:
1.) Gelir Gider farkı üzerinden hesaplama yöntemi
2.) Net Borç / Net Faaliyet Gelir Rasyosu üzerinden hesaplama yöntemi
2019/2020 Sezonunda Takım harcama limiti bu iki hesaplama yöntemi kullanılarak bulunacak tutarların ortalaması alınmak sureti ile hesaplanacaktır.
2020/2021 Sezonundan itibaren Takım Harcama Limiti bu iki hesaplama yöntemi kullanılarak bulunacak tutarlardan düşük olanın alınması sureti ile hesaplanacaktır.
Gelir Gider Farkı Üzerinden Hesaplama Yöntemi:
Kulüplerin yukarıda belirtilen hesaplama yöntemleri ile bulunacak toplam faaliyet gelirlerinden yine yukarıda belirtilen giderlerinin düşülmesi suretiyle bulunacak tutardır.
Net Borç / Net Faaliyet Gelir Rasyosu Üzerinden Hesaplama Yöntemi:
Net Borç / Net Faaliyet Geliri rasyosu üzerinden takım harcama limitinin hesaplanmasında yasal grup yapısındaki dernek, derneğe bağlı tüm iştirakler ve bağlı ortaklıkların ve spor ile iştigal eden Anonim Şirketi’nin tüm iştirakleri ve bağlı ortaklıkların konsolide edilmiş finansal rakamları dikkate alınacaktır.
Net Borç = Toplam Yükümlülükler – Dönen Varlıklar – Sportif Tesis Yatırımları Net Defter Değeri
Net Faaliyet Geliri = Satış Gelirleri – Transfer Gelirleri – UEFA Gelirleri
Net Borcun, Net Faaliyet Gelirlerine bölünmesiyle rasyo bulunur. Bunun sonucunda bulunan rasyo oranına göre yukarıda hesaplanan toplam faaliyet gelirlerinin kaçta kaçının limit olarak kullanılabileceği bulunur.
Hesaplanan rasyoya karşılık gelecek olan değerin, kulübün Toplam Faaliyet Geliri ile çarpılması sonucunda Takım Harcama Limiti belirlenecektir.
Takım Harcama Limitlerindeki Kabul Edilebilir Sapma Miktarı
Kulüplerin, 2019-2020 Sezonunda Takım Harcama Limitini %30’una kadar aşmaları cezaya tabi değildir. Bu oran 2020-2021 sezonu için %15’e düşecektir. Devam eden sezonlarda ise kulüplerin Takım Harcama Limiti dahilinde kalmaları zorunludur.
Üst Lige Çıkan Kulüplerin Takım Harcama Limitlerinin Belirlenmesi
Güncel sezonda Süper Lig’de yer almamış kulüplerin profesyonel futbol takımı harcama limitleri güncel sezonunu Süper Lig’i 7-15 sıralarında tamamlamış kulüpler için gelecek sezon için onaylanan Takım Harcama Limitlerinin ortalaması alınacaktır.
Takım Harcama Limitlerinin Artırılması
Kulüpler için belirlenen takım harcama limitleri aşağıda belirtilen gerekçelerle ve usullerle, en geç 15 Aralık tarihine kadar kulüpler tarafından yapılacak başvurular üzerine (UEFA gelirleri hariç olmak üzere), TFF Kulüp Lisans Kurulu’nun onayı ile ikinci transfer ve tescil dönemi başlamadan artırılabilecektir.
- Hedeflenen Gelir Artışlarıyla Harcama Limiti Artırımı:
Bütçe kalemleri içerisinde T-2, T-1 ve T sezonlarında ortalama değerler üzerinden artış hedefleyen kulüpler gerekçeleriyle birlikte denetçi görüşünü içeren raporlarını TFF’ye sunacak ve TFF Kulüp Lisans Kurulu’nun onayı sonrasında beklenen gelir artışının 3’te 1’i yeni harcama limiti olarak belirlenebilecektir.
- Sermaye Artışı Yöntemi ile Takım Harcama Limiti Artırımı:
Sermaye artış yöntemi ile öz kaynaklarını ve finansal yapılarını güçlendiren kulüplerin sermaye artış işlemi sonrasında sermaye artış bedelinin 3’te 1’ini denk hesap açığına bakılmaksızın Takım Harcama Limitlerini artırmak için kullanabileceklerdir.
- UEFA Gelirleri:
Yukarıda “Gelirler” bölümünde açıklanmıştır.
- Transfer Gelirleri:
Yukarıda “Gelirler” bölümünde açıklanmıştır.
Takım Harcama Limitlerinin İlanı
Bütçelenen değerler üzerinden hesaplanacak Takım Harcama Limitleri, Kulüp Lisans Kurulu tarafından belirlenerek haziran ayında transfer döneminin başlangıç gününde TFF resmi internet sitesinde ilan edilir. TFF resmi internet sitesinde yayımlanan Takım Harcama Limitlerinde, güncel sezona ilişkin kesinleşmiş raporların TFF’ye sunulmasından sonra kesinleşen raporlara göre ve yukarıda belirtilen limit artırımı şartlarının yerine getirilmesi halinde transfer dönemi kapanana kadar revizyon yapılabilir.
Harcama Limitlerinin Aşılması Durumunda Verilecek Cezalar
Diğer İhlaller:
Kulüplerin, işbu talimat uyarınca Kurul’a sunması gereken bilgi ve belgeleri süresinde sunmaması, eksik sunması veya yanıltıcı bilgi ve belge sunması halinde Kurul tarafından, ihlalin ağırlığına göre İhtar, Kadro Sınırlaması, Transfer Yasağı ve Puan Silme yaptırımları birlikte veya ayrı uygulanır.
Saygılarımızla,
LEF Hukuk.